Afdrukken
Ster inactiefSter inactiefSter inactiefSter inactiefSter inactief

Delfzijl, 03-10-2022

Het verkleuren van de blaadjes komt al aardig op gang. De dagen worden korter, het is wat kouder: bomen weten ook dat de winter eraan komt. Voor veel natuurliefhebbers (en -fotografen!) komt de mooiste periode van het jaar er dus aan. Maar wanneer is dat precies?
Veel bomen beginnen al te verkleuren, maar er is ook nog flink wat groen te zien op dit moment. En hoewel de herfst al even bezig is, moet de echte piek van de herfstkleuren nog komen.

In de Verenigde Staten is het inmiddels geworden tot een groots evenement: ‘peak leaf season’. Vooral de noordoostelijke staten, zoals bijvoorbeeld New Hampshire, Virginia en Connecticut met hun uitgestrekte bossen zijn er beroemd om. Hele reisgidsen worden  volgeschreven met wanneer je waar moet zijn voor de optimale herfstkleuren-ervaring. Er zijn zelfs allerlei websites met een heuse ‘foliage forecast’. (Foliage = ‘gebladerte’)

Rekensom

Ook in ons kleine Nederland kan de herfst prachtig mooi zijn. Rood, geel, oranje; en als het zonnetje er dan ook nog eens bij schijnt, is het echt smullen in het bos. Maar wanneer de herfstkleuren bij ons exact hun toppunt beleven, is niet in een eenvoudige rekensom te gieten. Er zijn een heleboel factoren die meespelen.

Welke kleur

Het verkleuren van bladeren heeft alles te maken met een stofje, genaamd chlorofyl, dat zorgt voor de groene kleur van bladeren. Als de dagen korter worden en de temperaturen lager, gaat de boom zich voorbereiden op de winter. De chlorofyl trekt zich terug in de stam en zo krijgen andere pigmenten de kans om zich te laten zien. Anthocyaan is rood van kleur,  xantofyl is geel en caroteen oranje. Deze verschillende kleurstoffen bepalen samen de kleur van de herfstbladeren.

Welke boom

Natuurlijk heeft elke boomsoort een andere samenstelling, en gedraagt zich weer anders. Bomen van harder hout, zoals de eik, beuk en de iep vertonen vaak meer bladverkleuring dan andere bomen: van bruin tot geel, oranje en rood. Een berk herken je aan de knalgele herfstblaadjes, terwijl een esdoorn juist weer vuurrood kleurt.

Welk moment

Ook verschillen de diverse boomsoorten nogal in timing. Zo verkleuren kastanjes en berken meestal vroeg, beuken en eiken meestal wat later. Zo kan het ene bos al helemaal verkleurd zijn, terwijl het ergens anders nog bijna helemaal groen is. Daarnaast is de plek waar een boom staat ook nog van belang. Staat de boom in het volle licht, of juist niet? Is de ondergrond droog, of juist nat?

Dat heeft dus alles te maken met het weer, waar bomen allemaal op hun eigen manier op reageren. Kou is een belangrijke factor, die ervoor zorgt dat een boom in de spaarstand gaat. De sapstroom vertraagt bijvoorbeeld. Als het vriest, wordt het stofje anthocyaan (rood) versterkt aangemaakt. Grondvorst hebben we al een paar keer gehad de afgelopen weken, en je ziet dan ook dat het verkleuren nu op gang komt. Begint het ook op normale waarneemhoogte te vriezen, dan zal dat nog een extra zetje geven.

Paar weken

Kortom: we zijn begonnen, en het hoogtepunt komt er nog aan. Wanneer precies, is door al deze verschillende factoren lastig te zeggen. Het mooiste moment is natuurlijk als er zo veel mogelijk bladeren verkleurd zijn, en nog zo min mogelijk gevallen. Over het algemeen zie je de grootste herfstkleurenpracht rond eind oktober, begin november. Vorst kan het hele proces versnellen. Een stevige wind kan een boom ineens kaal blazen. Het is een precair evenwicht.

Er komen nu een paar vrij rustige, zachte herfstdagen aan, met flink wat zon en nauwelijks neerslag. Vorst op grote schaal wordt voorlopig nog niet verwacht. Prima dagen dus om het bos in te gaan. Voorlopig wordt het in elk geval nog elke dag mooier.

Bron: weer.nl

Categorie: Weerweetjes
Hits: 2301