HET RUIMTEWEER

Tijdens de afgelopen week zijn steeds één of meerdere groepjes zonnevlekken te zien geweest. Nadere observatie maakte duidelijk dat zij geen noemenswaardige activiteit vertoonden en dus ook geen poollicht hebben veroorzaakt op lagere breedtes. Wel waren er twee momenten van een magnetische opleving. In de nacht van 14 op 15 september en in de avond van 16 september sloeg de magnetometer van Kiruna uit tot 300 nanoTesla. Als oorzaak daarvan kan worden gedacht aan actieve zonnevlekkengebieden (1107 en 1108) die door de rotatie van de zon plotseling over de rand zichtbaar werden. De röntgenstraling daarvan treft dan ruim 8 minuten later de ionosfeer van de aarde en veroorzaakt daar een toename van de ionisaties, elektrische stromen en daarmee samen hangende magnetische variaties. Sinds 21 mei 2005 wordt een dergelijke SToring door Aankomende Zonne Activiteit kortweg “StaZa” genoemd, naar de bedenkers Rob Stammes en Wim Zanstra.

DE STERRENHEMEL
Een opvallende aanwezige aan de nachtelijke zuidelijk sterrenhemel is de planeet Jupiter, de grootste planeet van het zonnestelsel. De vier grootste door Galilei ontdekte manen zijn duidelijk in de kijker te zien en bevinden zich in de nacht van 19 op 20 september alle aan één kant van de reuzenplaneet. Op 21 september staat Jupiter exact recht tegenover de zon (in oppositie) en dus midden in de nacht precies in het zuiden op bijna 40 graden boven de horizon. Bijna een graad boven Jupiter is de veel zwakkere planeet Uranus zeker nog met een verrekijker te zien.
Op 23 september om 05:09 MEZT schuift de zon door het vlak van de evenaar en zijn dag en nacht even lang. Het is het moment van het begin van de herfst op het noordelijk halfrond en het voorjaar bij de zuiderburen. Aan de sterrenhemel passeert de zon het herfstsnijpunt van de ecliptica en de hemelequator.
Op dezelfde dag is het ook Volle Maan om 11:17 MEZT. Omdat dit een volle maan is die plaatsvindt vlak bij het begin van de herfst wordt dit verschijnsel de oogstmaan (harvest moon) genoemd.