Afdrukken
Hits: 519
Ster inactiefSter inactiefSter inactiefSter inactiefSter inactief

Delfzijl, 14-02-2017

De winter met sneeuw en ijs maakt plotseling plaats voor een vleugje lente. Het levert een bijzonder temperatuurprofiel op morgenochtend!

Het hogedrukgebied dat ons een mooie winterse periode heeft bezorgd, verandert nu van vorm en positie. Daardoor raken we de koude oostenwind kwijt en ruimt de wind naar een zuidelijke richting. Dat proces was op enige hoogte al eerder begonnen. Zo kwam de sneeuw op zaterdag in feite ook al uit het zuiden tot zuidoosten. Maar nu draait de wind aan de grond ook naar de zuidhoek en wordt het een stuk zachter. Omdat het helder is kan het in de nachten nog wel flink afkoelen. Ook komende nacht vriest het weer een paar graden.

Ideale omstandigheden

Komende nacht worden de luchtdrukverschillen boven de Benelux een stuk kleiner. Dat merken we later vanmiddag al. Nog voor de zon onder gaat (rond zes uur) neemt de wind snel in kracht af. Vanavond en vannacht blijft er nabij het aardoppervlak weinig wind over. Tegelijkertijd is de atmosfeer tot op grote hoogte droog. Dat levert ideale omstandigheden voor een maximale uitstraling en dus, ondanks aanvoer van warme lucht, toch weer lage minimumtemperaturen. Het gaat zoals gezegd opnieuw licht vriezen. Omdat er weinig wind is, zal de afkoelende laag boven de grond de kou moeilijk kunnen doorgeven naar hogere luchtlagen. Het levert dus een dunne koude laag op vlak boven de grond terwijl daarboven de warmere lucht vrij ongestoord blijft hangen. Lucht koelt van zich zelf namelijk moeilijk af, of het nou nacht is of niet. Lucht die in contact komt met een koud oppervlak, zoals de grond, koelt wel efficiënt af.

Uitzonderlijk scherpe inversie

Een koude luchtlaag nabij de grond en daarboven warmere lucht is verre van bijzonder. Het gebeurt bijna altijd als het helder is. Wat wel bijzonder is, is het temperatuurverschil dat morgenochtend kan worden bereikt in de onderste paar honderd meter van de atmosfeer. Dat zien we het mooist als we naar het berekende verticale temperatuurprofiel van morgenochtend kijken. In het zuiden en zuidoosten is de lucht op enige hoogte dan opmerkelijk warm. In Maastricht zou het morgenochtend om 7 uur op een hoogte van 150 meter maar liefst 11 graden moeten zijn terwijl het aan de grond misschien nog net vriest. In de meteorologie noemen we dit een inversie maar in dit geval wel een uitzonderlijk scherpe. Je zou de warmte bijna kunnen aanraken als je flink omhoog spring vanaf de trampoline. Ongetwijfeld is het op de Limburgse heuveltoppen morgenochtend vroeg inderdaad beduidend zachter dan in de valleien.

Buiten lunchen

Een gevolg van zo een inversie is wel dat alle emissies vanaf de grond, door verkeer en industrie, gevangen blijven in de onderste 100 a 200 meter van de atmosfeer. Dat kan de concentraties aan vervuilende stoffen dus tijdens het opgang komen van de spits flink verhogen. Maar het is ook zo, dat er niet veel zonne-energie nodig is om het dunne laagje te verwarmen. Dus enkele uren na zonsopkomst zijn we de inversie kwijt en ruim voor de lunch wordt de warmte op een paar honderd meter aangesproken. Daardoor kan het zo maar gebeuren dat men in Maastricht massaal buiten op het terras de lunch nuttigt bij temperaturen van 15 of zelfs 16 graden. Lente dus. De zogenaamde menglaag (de laag waarin de genoemde emissies vanaf de grond worden doorgemengd) zal dan ook beduidend hoger zijn dus de concentraties aan luchtverontreinigende stoffen zullen tijdens en na de lunch ook een stuk kleiner zijn. Na vandaag wordt het licht wisselvallig met meer bewolking, maar ook af en toe mooie momenten met zonneschijn. Verder blijft het zacht met geregeld maximumtemperaturen van een graad of 10. Vriezen doet het na komende nacht voorlopig niet meer.

Hoogste stuwdam Amerika in gevaar

In de Verenigde Staten was het de afgelopen tijd vaak extreem weer. Een week geleden de dodelijke tornado’s in onder meer New Orleans, en eergisteren uitzonderlijke warmte in het oosten met maxima van 28 graden in staten als North Carolina en Virginia. Dat waren dikke warmterecords. En verder de aanhoudende extreme neerslag in Californië. De afgelopen dagen was de hoogste stuwdam van Amerika, de Oroville dam (230 meter hoog!) in het nieuws. Door extreme regenval loopt het enorme stuwmeer letterlijk over. De noodafvoer kon door beschadiging niet op volle kracht spuien, zie beelden hieronder, en daardoor moest men het water over een veel breder stuk als het ware over de rand laten lopen.

Met man en macht

Technisch zou dit de druk van de ketel moeten halen maar in de praktijk heeft men de methode nog nooit getest. Eergisteren moest men in allerijl 200.000 mensen stroomafwaarts van de dam evacueren want de dam dreigde te bezwijken. Met man en macht wordt de dam versterkt met beton en rotsblokken. Het gevaar lijkt geweken te zijn. Maar de situatie blijft in feite kritiek want de komende 10 dagen wordt nog veel meer regen verwacht. Stroomopwaarts van het stuwmeer kan gemakkelijk meer dan 200 millimeter neerslag vallen dus wellicht dat men ook de komende tijd af en toe flink moet spuien op een hopelijk gecontroleerde manier.

Bron: MeteoGroup